Gilles de la Tourette (of kortweg Tourette) is in dien mate een begrip dat je niet hoeft uit te leggen wat het is, als je hierover praat. “Dat is toch met van die tics en mensen die out of nowhere vloeken en schelden?” Tot zover ging ook mijn kennis over dit syndroom. Tot voor kort, helaas.
Sinds het begin van de zomer heeft Margo last van tics. Het begon met af en toe ineens rare bewegingen met haar handen, armen of bovenlijf en ook af en toe een rare kreet. Meestal aan het eind van de dag als ze moe was of als ze het koud kreeg.
We vonden het raar en konden het niet plaatsen. Daarom besloot Margo vanaf eind juli om de tics in een dagboekje bij te houden. Zo kon ze een lijn zien: kou, vermoeidheid, overprikkeldheid zijn aanleidingen voor de tics. In de loop van de maanden namen ze langzaamaan in frequentie toe.
In september zijn we daarom samen naar de huisarts gegaan. Die nam de klachten serieus. Ze bood Margo de keuze aan: eerst de tics neurologisch laten onderzoeken – met doorgaans als uitkomst een doorverwijzing naar een therapeut. Of meteen doorverwezen worden. Margo koos voor het laatste. De huisarts zegde toe er meteen werk van te maken en te zoeken naar een GGZ-instelling met de kortste wachtlijst.
Een paar weken later kreeg Margo post van NL-Psy, met het bericht dat er op 27 oktober een intake gepland stond. Samen gingen we naar de intake, waarbij de tics en Margo’s levensverhaal opgetekend werd. Naar aanleiding van Margo’s verhaal gaf de orthopedagoge aan dat Margo zich eventueel zou kunnen laten onderzoeken op autisme, omdat Tourette vaker voorkomt bij autisten. Margo stemde daarmee in.
Inmiddels hebben zowel Margo als ik vragenlijsten ingevuld, maar de diagnose autisme komt niet heel duidelijk naar voren. Daarom is dit nu losgelaten. De focus van de behandeling ligt op het achterhalen waar de tics vandaan komen en te onderzoeken hoe de tics minder kunnen worden.
Eén van de sessies was ik mee. Margo’s therapeut ging behoorlijk de diepte in met het doorvragen naar de sociale context van Margo’s leven. Wat heel duidelijk naar voren kwam: Margo heeft als jongste van het gezin met een oudere broer en zus die allebei zo hun eigen problemen hadden en hebben, zich altijd weggecijferd. Met de gedachte: “Papa en mama hebben al zoveel aan hun hoofd, ik wil niet ook nog een reden tot zorg zijn.”
Er gaat altijd erg veel in haar hoofd om, wat ze moeilijk vindt om te uiten. Haar verlegenheid maakt dat ze gauw piekert over toekomstige situaties.
Bovenstaande begon blijkbaar afgelopen zomer tot een soort van climax op te lopen, waarschijnlijk doordat ze een vakantiebaan kreeg als activiteitenbegeleider in een woonzorg-centrum. Ze vond het werken met ouderen erg leuk, maar het was allemaal wel erg buiten haar comfortzone. Terugkijkend zien we dat de tics in die periode begonnen. Dat de tics niet al tijdens de examenperiode ontstonden, lijkt op zich misschien onlogisch. Maar ik concludeer dat dat op zich wel een spannende tijd was, maar wel in een veilige, vertrouwde omgeving.
De verdere toename van de tics die we nu zien, past in de nieuwe fase van Margo’s leven: studeren in Zwolle. Veel nieuwe prikkels, bijvoorbeeld het reizen met de trein, nieuwe mensen leren kennen, grote school. Margo heeft gelukkig een prima start van haar opleiding gehad. Ze was en is erg enthousiast over haar studiekeuze (logopedie).
Vervolgens kwam de herfstvakantie, die 3 weken duurde (aangezien er toetsweken waren, waar de eerstejaars nog niet aan mee hoefden te doen). Deze lange periode had Margo willen benutten om wat inhaalwerk te doen voor de studie. Daar kwam alleen amper wat van terecht, omdat de tics behoorlijk toenamen. We denken dat dit mede komt door haar verjaardag (18 jaar worden, met alle drukte van vrienden- en familiebezoek) en tevens ook door de intake van de therapie.
Het was toen net of er een luikje open ging: het praten over de tics, de oorzaak achterhalen: het waren allemaal triggers waardoor Margo-t behoorlijk de hoofdrol overnam (bedenksel van Margo: Margo-t is de Margo met tics 😉).
Terugkijkend ziet Margo dat de periode van 3 weken geen school een markering is van een nieuwe fase in haar leven waarin ze door de tics behoorlijk beperkt wordt in haar doen en laten.
In een volgende blog schrijf ik daar verder over en ook over hoe Margo-t in het leven staat. En ook zal ik schrijven over hoe zeker we zijn van de diagnose Gilles de la Tourette.
Tenslotte: Margo heeft mij toestemming gegeven om over haar Tourette te schrijven. Ze vindt het belangrijk om hier open over te zijn en wil dat het praten over mentale problemen uit de taboesfeer gehaald wordt.