Hoe het was, die Muur, dat zal ik nooit meer dan bij benadering kunnen weten.
Opgegroeid tijdens de Koude Oorlog, werd het wereldnieuws bepaald door de politieke machten in West en Oost. Het was onderdeel van ons leven: de wapenwedloop, de vredesdemonstraties, Brezjnev / Reagan.
En ondertussen was daar mijn moeder die pakketten met kleding en voedsel naar Oost-Duitsland stuurde, naar een predikanten-gezin. Daardoor kon ik me als kind een heel klein beetje indenken hoe het was om te leven onder het communistische regime.
Maar hoe het leven was in Berlijn, de verscheurde stad? Hoe het voor de bewoners was die in Oost of West woonden?
Het Klein Orkest lukte het om in het lied ‘Over de muur’ die vragen in beeldende woorden weer te geven. Een lied dat me toen ontroerde – toen het de werkelijkheid bezong. Maar ook nu pink ik er nog een traan bij weg.
De val van de Muur was De Grote Wende. Het communistische systeem viel plotseling in duigen. Ik zat aan de buis gekluisterd. Ik kon amper beseffen wat er gebeurde en hoe groot de impact voor de gewone burgers van de Oostbloklanden – en Berlijn in het bijzonder – moest zijn.
Ik had het jaar daarvoor mijn Havo-examen gedaan en bij het vak geschiedenis was de Koude Oorlog specifieke examenstof geweest. Dus ik was enigszins ‘ingelezen’ en enorm onder de indruk van het feit dat ik deze historische gebeurtenissen als tiener meemaakte!
Berlijn 30 jaar later. Een stad die hoog op mijn wensenlijst stond voor een citytrip. Juist vanwege die historische achtergrond.
Vandaag hebben we de belangrijkste plekken bezocht die toen in het centrum van de wereldgeschiedenis stonden. Het was bijzonder en indrukwekkend.
Tegelijkertijd was het zó plat! Het is eigenlijk zo gewoontjes om onder de Brandenburger Tor door te kunnen lopen en met andere toeristen daar wat te staan. Terwijl het een plek is geweest waar jarenlang niemand kwam, omdat het vanwege de Muur niemandsland was.
Checkpoint Charlie is een klein hokje dat als een soort alternatieve verkeersheuvel de weghelften in tweeën splitst. Nietig, temidden van al die toeristen op de stoep. Je voelt niet meer de serieuze dreiging die er vroeger was. De DDR-soldaten die destijds mochten schieten op alles wat verdacht was.
Het restje muur dat aan de andere kant van de weg achter een omheining van fotoborden staat, is te minimaal om echt indruk te maken.
De levensgrote foto’s doen dat wel! Bij de foto van een man die in de Muur aan het hakken is, pink ik een traan weg. Maar per saldo wordt Checkpoint Charlie commercieel uitgebuit. Dat is jammer en is tegelijkertijd zoals het gaat (in het kapitalistische systeem).
De ernst van de situatie destijds is weg en ook niet terug te halen. Dat maakt de indrukken oppervlakkig. Een bezoekje aan het Mauer Museum zal dat vast goed maken. Wij hebben dat bezoekje niet gedaan. In plaats daarvan heb ik Wikipedia er nog eens op nageslagen…
Maar al met al overheerst het gevoel dat ik blij ben dat we hier geweest zijn! Blij dat dit een stad is die weer één is en in haar bestaan uiteindelijk maar een korte episode deze zwarte bladzijden schreef…
Wikipedia over de Berlijnse Muur
marlieslaatvanzichhoren 